Bệnh thận do đái tháo đường là tình trạng suy giảm chức năng thận xảy ra ở những người mắc bệnh đái tháo đường. Điều này có nghĩa là thận của họ không còn hoạt động tốt như trước đây để loại bỏ các chất thải dư thừa ra khỏi cơ thể. Những chất thải này dần tích tụ trong cơ thể và gây ra nhiều tổn thương cho các cơ quan khác. Vậy làm sao để ngăn ngừa tình trạng bệnh thận do đái tháo đường? Cùng tìm hiểu rõ hơn ở 10 câu hỏi dưới đây nhé.
1. Nguyên nhân của bệnh thận do đái tháo đường là gì?
Mỗi quả thận được tạo thành từ hàng triệu bộ lọc nhỏ gọi là nephron. Theo thời gian, lượng đường trong máu cao do bệnh đái tháo đường làm tổn thương các mạch máu ở thận cũng như các nephron, khiến chúng không hoạt động tốt như bình thường. Ngoài ra, nhiều người mắc bệnh đái tháo đường cũng bị huyết áp cao và điều này cũng góp phần làm tổn thương thận. Như vậy, nguyên nhân của bệnh rất phức tạp và có thể liên quan đến nhiều yếu tố.
2. Có phải nhiều người sẽ dễ mắc bệnh thận hơn nếu họ mắc đái tháo đường không?
Đúng vậy. Bởi nhiều bằng chứng đã cho thấy các yếu tố nguy cơ sau đây có liên quan đến việc tăng nguy cơ phát triển bệnh thận bao gồm: huyết áp cao, kiểm soát kém lượng đường trong máu và chế độ ăn uống chưa hợp lý.
Khi người bệnh đái tháo đường không kiểm soát tốt lượng đường trong máu có thể làm tổn thương các mạch máu có chức năng lọc chất thải từ máu ở thận. Dẫn đến tổn thương thận và gây ra huyết áp cao. Từ đó, huyết áp cao khiến thận tổn thương nhiều hơn bằng cách tăng áp lực trong hệ thống lọc của thận.
3. Khi một người bị đái tháo đường, làm sao để họ biết thận có bị ảnh hưởng hay không?
Ở giai đoạn đầu, có thể chưa có bất kỳ triệu chứng nào. Khi chức năng thận suy giảm hơn nữa, chất thải độc hại tích tụ, người bệnh thường cảm thấy đau bụng và buồn nôn, chán ăn, nấc cụt và tăng cân do ứ nước. Nếu không phát hiện kịp thời và được điều trị, người bệnh sẽ gặp diễn biến xấu hơn như suy tim và thậm chí có dịch trong phổi.
Do đó, người bệnh đái tháo đường nên học cách quan sát và lắng nghe cơ thể nhiều hơn để sớm nhận thấy những dấu hiệu khác thường từ cơ thể của mình. Họ nên sớm đặt lịch thăm khám và cũng nên có lịch kiểm tra sức khỏe tổng quát định kỳ theo lời khuyên của bác sĩ.
4. Có xét nghiệm nào để biết một người có bị bệnh thận hay không?
Có, các bác sĩ sẽ chẩn đoán bệnh dựa trên sự hiện diện của lượng protein bất thường trong nước tiểu.
Một vài các xét nghiệm có thể được thực hiện như: creatinin huyết thanh và nồng độ nito ure trong máu (BUN) – đây không phải là xét nghiệm quá nhạy cảm vì chúng sẽ không thay đổi cho đến khi người bệnh phát bệnh nặng. Các xét nghiệm khác nhạy cảm hơn là: độ thanh thải creatinin, mức lọc cầu thận (GFR) và albumin nước tiểu. Trong đó, mức lọc cầu thận ước tính (eGFR) được coi là thước đo tốt để sàng lọc và phát hiện sớm tổn thương thận, giúp chẩn đoán bệnh thận mạn tính và xét nghiệm albumin nước tiểu hay tỷ lệ albumin/ creatinin (ACR) để kiểm tra hiệu quả hoạt động của thận nhằm giúp nhận biết dấu hiệu của bệnh.
Ở những người bệnh mắc đái tháo đường tuýp 1 (khởi phát ở tuổi vị thành niên hoặc phụ thuộc insulin) để chẩn đoán bệnh thận sớm có thể dựa trên sự hiện diện của một lượng rất nhỏ protein trong nước tiểu (qua xét nghiệm microalbumin niệu). Khi lượng protein trong nước tiểu đủ lớn để có thể phát hiện được bằng các xét nghiệm tiêu chuẩn, bệnh nhân sẽ được cho là mắc bệnh thận đái tháo đường “lâm sàng”.
5. Bao lâu thì người bệnh đái tháo đường sẽ bị ảnh hưởng đến thận?
Hầu như tất cả người bệnh đái tháo đường tuýp 1 đều có một số thay đổi về chức năng thận trong vòng 2 – 5 năm kể từ khi được chẩn đoán. Khoảng 30 – 40% tiến triển thành bệnh thận nghiêm trọng hơn và thường diễn ra trong vòng khoảng 10 – 30 năm.
Đối với người bệnh đái tháo đường tuýp 2 (khởi phát ở người lớn hoặc không phụ thuộc insulin) ít được xác định rõ ràng hơn, nhưng người ta cho rằng diễn biến của bệnh cũng diễn ra tương tự, ngoại trừ việc bệnh xảy ra ở độ tuổi lớn hơn.
6. Dấu hiệu sớm của bệnh thận ở người bệnh đái tháo đường là gì?
Dấu hiệu sớm nhất của bệnh là sự tăng bài tiết albumin qua nước tiểu. Điều này xuất hiện rất lâu trước khi người bệnh được thực hiện các xét nghiệm thông thường, vì vậy điều quan trọng là người bệnh phải thực hiện xét nghiệm này định kỳ hàng năm. Các xét nghiệm nhằm giúp người bệnh và các bác sĩ điều trị biết được tình hình bệnh, từ đó kịp thời làm giảm nguy cơ phát triển bệnh nặng hơn.
7. Người bệnh đái tháo đường có thể làm gì để ngăn ngừa bệnh thận?
Kiểm soát tốt lượng đường trong máu có thể giúp người bệnh làm chậm tiến triển hoặc có thể ngăn ngừa bệnh thận. Họ nên làm theo lời khuyên của bác sĩ hoặc các chuyên gia sức khỏe để có lối sống lành mạnh và quản lý tốt lượng đường huyết của mình.
8. Nếu thận của người bệnh đã bị ảnh hưởng, họ có thể giữ cho bệnh thận không bị nặng thêm không?
Họ hoàn toàn có thể ngăn ngừa hoặc trì hoãn sự tiến triển của bệnh thận. Chẳng hạn, huyết áp cao là một trong những yếu tố chính dự đoán bệnh nhân đái tháo đường sẽ mắc bệnh thận nên điều quan trọng là họ phải uống thuốc điều trị huyết áp cao đều đặn nếu muốn kiểm soát tốt tình trạng bệnh.
Bên cạnh đó, bác sĩ cũng khuyên rằng họ nên thực hiện chế độ ăn giảm đạm để giảm khối lượng công việc mà thận phải làm. Họ cũng nên tiếp tục tuân theo lộ trình điều trị của bác sĩ, bao gồm: thực hiện chế độ ăn kiêng cho bệnh nhân đái tháo đường, uống thuốc theo toa kê đơn và duy trì lối sống lành mạnh.
9. Sẽ ra sao nếu thận của người bệnh bị suy?
Nếu thận của người bệnh đái tháo đường bị suy, họ có thể được điều trị bằng phương pháp lọc máu hoặc ghép thận. Bác sĩ sẽ cùng người bệnh trao đổi để đưa ra phương pháp điều trị tốt nhất dựa trên tình trạng sức khỏe và lối sống cá nhân của họ.
10. Lời khuyên giúp người bệnh bảo vệ thận khỏe mạnh?
Người bệnh có thể giúp thận của mình khỏe mạnh hơn bằng cách kiểm soát lượng đường trong máu, huyết áp và mức cholesterol – điều rất quan trọng đối với tim và mạch máu.
Nếu bạn bị tiền đái tháo đường, việc tầm soát để ngăn ngừa bệnh đái tháo đường tuýp 2 là một bước quan trọng đầu tiên trong việc bảo vệ thận.
Ngoài ra, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, người thừa cân có nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường tuýp 2 có thể ngăn ngừa hoặc trì hoãn việc phát triển bệnh thận bằng cách giảm 5 – 7% trọng lượng cơ thể. Do đó, bạn hoàn toàn có thể làm điều này bằng cách ăn uống lành mạnh hơn và hoạt động thể chất 150 phút mỗi tuần.
Kết luận
Bệnh thận do đái tháo đường là một biến chứng nghiêm trọng của bệnh đái tháo đường. Qua nhiều năm, bệnh làm ảnh hưởng đến hệ thống lọc của thận và dẫn đến suy thận. Cách tốt nhất để ngăn ngừa hoặc trì hoãn bệnh là thực hiện lối sống lành mạnh, kiểm tra sức khỏe định kỳ, điều trị huyết áp cao (nếu có) và quản lý tốt tình trạng đái tháo đường thông qua kiểm soát lượng đường huyết.
Để thực hiện tốt việc kiểm soát tốt lượng đường huyết, một vài nhóm thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp được gợi ý cho bạn: ngũ cốc nguyên hạt, các loại rau xanh lá, trái cây ít ngọt và các loại hạt,…
Lưu ý, đối với các loại hạt, bạn nên chọn loại nguyên chất (thô) chỉ qua rang (để làm chín), không nên chọn loại có tẩm ướp gia vị. Hoặc các sản phẩm từ hạt không nên phối trộn hay chứa các nguyên liệu không tốt cho sức khỏe như chất phụ gia hay chất bảo quản. Một sản phẩm đáp ứng các điều kiện trên mà bạn có thể lựa chọn là granola DOC và sữa hạt DOC. Sản phẩm hoàn toàn được làm từ các nguyên liệu thuần tự nhiên với tiêu chí giúp ổn định đường huyết, không gây thừa cân và rất tốt cho tim mạch. Do đó, bạn có thể kết hợp thêm các sản phẩm này vào chế độ ăn uống mình để duy trì một cơ thể khỏe mạnh.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
- CDC. (n.d.). Diabetes and Chronic Kidney Disease | CDC. Centers for Disease Control and Prevention. Retrieved March 1, 2024, from https://www.cdc.gov/diabetes/managing/diabetes-kidney-disease.html
- Mayo Clinic. (2023, October 24). Diabetic nephropathy (kidney disease) – Symptoms and causes. Mayo Clinic. Retrieved March 1, 2024, from https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/diabetic-nephropathy/symptoms-causes/syc-20354556
- National Kidney Foundation. (n.d.). Diabetes – Symptoms, causes, treatment. National Kidney Foundation. Retrieved March 1, 2024, from https://www.kidney.org/atoz/content/diabetes
- National Kidney Foundation. (n.d.). Preventing Diabetic Kidney Disease: 10 Answers to Questions. National Kidney Foundation. Retrieved March 1, 2024, from https://www.kidney.org/atoz/content/preventkiddisease
DOC VIỆT NAM GIỚI THIỆU
Bệnh đái tháo đường và sức khỏe đường ruột
Dinh dưỡng hỗ trợ tổn thương thận cấp
Những thói quen dinh dưỡng và sinh hoạt khiến bạn có nguy cơ bị bệnh thận
👉Tìm hiểu về DOC tại đây: Website: https://docvietnam.vn/
👉Đăng kí theo dõi DOC trên youtube tại đây: www.youtube.com/@drquangthu
👉Like và theo dõi page của chúng tôi để cập nhập thêm những thông tin bổ ích: https://www.facebook.com/doc12tuan
👉KHÓA HỌC HORMONE TỰ THÂN: GIẢM CÂN BỀN VỮNG:https://docvietnam.vn/khoa-hoc-giam-can-ben-vung/?utm_source=docvietnam_dv
👉KHÓA HỌC BÁC SĨ GIẢI MÃ HỒI PHỤC TẬN GỐC TIỂU ĐƯỜNG:https://docvietnam.vn/khoa-hoc-bac-si-giai-ma-hoi-phuc-tan-goc-benh-tieu-duong/?utm_source=docvietnam_dv
