Sữa hạt ngày càng trở nên phổ biến như một lựa chọn thay thế sữa động vật. Sữa hạt được chế biến từ các loại hạt như gạo lứt, yến mạch, hạnh nhân, óc chó, macca,…. Là một nguồn cung cấp chất béo không bão hòa và protein thực vật. Trong bối cảnh bệnh lý tim mạch ngày càng phổ biến và là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu. Sữa hạt thường được khuyến nghị nhờ vào hàm lượng chất béo lành mạnh và khả năng giảm cholesterol. Đây là hai yếu tố quan trọng trong việc kiểm soát rủi ro bệnh tim mạch.
1. Các yếu tố làm tăng nguy cơ tim mạch
Có nhiều yếu tố làm tăng nguy cơ tim mạch bao gồm yếu tố không thay đổi được như giới tính, tuổi tác, di truyền… và cả những yếu tố thay đổi được như thừa cân, béo phì, hoạt động thể chất, mức cholesterol,…
Thừa cân, béo phì
Thừa cân và béo phì góp phần gia tăng tổng mức cholesterol, tăng huyết áp, bệnh mạch vành và một loạt các rối loạn chuyển hóa khác. Trong nhiều trường hợp, thừa cân, béo phì chịu trách nhiệm cho hầu hết các bệnh lý khác, trong đó đa phần là bệnh tim mạch.
Rối loạn mỡ máu
Rối loạn mỡ máu liên quan mật thiết đến nguy cơ các bệnh lý tim mạch. Cholesterol đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành màng tế bào và tạo một số hormon nhất định. Cholesterol được gan sản xuất được gọi là cholesterol nội sinh. Ngoài ra, cơ thể còn nhận một lượng cholesterol ngoại sinh từ thực phẩm, đa phần từ thực phẩm nguồn gốc động vật như thịt, nội tạng, trứng, các sản phẩm từ sữa động vật,… Cholesterol mặc dù có vai trò rất quan trọng với cơ thể, nhưng khi nồng độ chất này tăng cao, đặc biệt là những loại ‘cholesterol xấu’ như LDL-cholesterol.
Lâu dần sẽ hình thành mảng bám trên thành động mạch và gây ra các bệnh lý tim mạch như xơ vữa mạch máu, bệnh động mạch vành, nhồi máu cơ tim,… Một trong những mục tiêu quan trọng khi điều trị và quản lý bệnh lý tim mạch là quản lý tốt tình trạng rối loạn mỡ máu thông qua sử dụng thuốc và chế độ dinh dưỡng.
Mặc dù cholesterol trong thực phẩm thường bị đổ lỗi làm tăng chỉ số cholesterol trong máu nhưng thực tế thủ phạm chính lại là các chất béo bão hóa và chất béo chuyển hóa có trong những loại thức ăn hàng ngày của chúng ta. Các loại chất béo này có nhiều trong thực phẩm có nguồn gốc bơ sữa, thịt đỏ và các sản phẩm công nghiệp chế biến sẵn. Các chất béo bão hòa làm gia tăng lượng LDL-C.
Đái tháo đường
Ước tính có đến 65% số người đái tháo đường tử vong do các bệnh lý tim mạch. Đái tháo đường làm tăng nguy cơ bệnh tim và đột quỵ. Một phần của nguyên nhân này là do nó làm rối loạn chuyển hóa đường, kéo theo rối loạn chuyển hóa chất béo, làm ảnh hưởng đến cholesterol và triglyceride.
Ngoài ra, người bị đái tháo đường cũng có thể bị huyết áp cao và béo phì kèm theo, do vậy nguy cơ cũng cao hơn.
2. Những ưu điểm của sữa hạt giúp làm giảm nguy cơ bệnh lý tim mạch
Chứa nhiều chất béo không bão hòa
Như đã nói ở trên, một trong những cách giúp làm hạn chế nguy cơ mắc các bệnh lý tim mạch là làm giảm nồng độ cholesterol xấu LDL-C, tăng mức cholesterol tốt HDL-C. Với những người có nguy cơ cao hoặc người đã mắc các bệnh lý tim mạch thì cần hạn chế hàm lượng chất béo bão hòa, chất béo chuyển hóa có nhiều trong thịt đỏ, sản phẩm nguồn gốc bơ sữa và các sản phẩm công nghiệp chế biến sẵn.
Việc sử dụng sữa hạt thay thế cho sữa động vật đã được các chuyên gia trong lĩnh vực sức khỏe khuyến cáo trong chế độ ăn cho người bị bệnh lý tim mạch.
Hàm lượng cao chất béo không bão hòa lành mạnh có trong các loại hạt như hạnh nhân, macca, hạt điều, óc chó, đậu phộng,… giúp cho sữa hạt được tin tưởng là lựa chọn tốt cho tim mạch.
Các loại hạt này nổi tiếng với lượng omega – 3 dồi dào. Là một chất được chứng minh là có tác dụng làm hạn chế các yếu tố gây viêm – một trong những yếu tố nguy cơ hàng đầu dẫn tới các bệnh về tim mạch.
Nhiều chất xơ giàu dinh dưỡng
Chất xơ là một thành phần không thể thiếu trong chế độ ăn phòng ngừa bệnh lý tim mạch. Với sữa hạt thì hàm lượng chất xơ là một lợi thế khi so sánh với sữa động vật. Các thành phần thường gặp trong sữa hạt như gạo lứt, yến mạch, đậu hà lan,… Là những nguồn chất xơ hòa tan dồi dào.
Chất xơ hòa tan đã được chứng minh giúp hạn chế hấp thu chất béo. Đặc biệt là cholesterol và gián tiếp điều hòa tình trạng rối loạn mỡ máu.
Giàu Kali
Một số loại đậu hay được dùng làm sữa hạt như đậu xanh, đậu hà lan,… có hàm lượng kali cao. Kali cùng với magie là các loại khoáng chất đã được chứng minh bởi rất nhiều nghiên cứu giúp làm giảm mức huyết áp, từ đó giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
Người đã mắc hoặc có nguy cơ cao mắc các bệnh lý tim mạch được khuyến cáo nên sử dụng một chế độ ăn giàu kali được lấy từ các loại rau xanh đậm, các loại hạt.
Năng lượng vừa phải, giúp hạn chế tình trạng thừa cân
Một yếu tố của bệnh lý tim mạch là tình trạng thừa cân. Các sản phẩm sữa hạt được sản xuất nguyên chất, không dùng thêm đường hoặc chỉ sử dụng các loại chất tạo ngọt từ cỏ ngọt, quả la hán,… Sẽ giúp bạn quản lý cân nặng tốt hơn. Đương nhiên là bạn sẽ phải kiểm soát cả chế độ ăn hàng ngày và lượng sữa mình uống vào.
Các loại hạt có chỉ số đường huyết (GI) thấp đến trung bình, kết hợp cùng chất tạo ngọt giúp sản phẩm sữa hạt phù hợp cả với người bị đái tháo đường – một đối tượng nguy cơ cao của bệnh lý tim mạch.
Sữa hạt với những ưu thế hàm lượng chất béo không bão hòa cao, giàu chất xơ, kali,… Là một lựa chọn thay thế sữa động vật phù với những người có nguy cơ cao hoặc đang mắc bệnh lý tim mạch. Tuy nhiên, trên thị trường có khá nhiều sản phẩm sữa hạt với phần trăm từ hạt thấp, bổ sung nhiều đường,… Khiến giảm bớt giá trị của loại sữa này.
Do đó, để tận dụng được tối đa những lợi ích sức khỏe của nó. Bạn có thể tự làm sữa hạt tại nhà hoặc lựa chọn các sản phẩm sữa hạt chất lượng với hàm lượng dinh dưỡng cao bằng cách đọc kỹ bảng thành phần dinh dưỡng trên nhãn.
